Bij recente inspecties is gebleken dat de Nationale Politie regels heeft overtreden bij het gebruik van het Schengen-informatiesysteem (SIS).
Dit systeem, dat persoonsgegevens bevat, had problemen met de nauwkeurigheid van de gegevens. Fouten of onvolledige informatie over individuen waren aanwezig, en sommige gegevens bleven te lang bewaard. Deze kwesties kwamen aan het licht tijdens een Europees onderzoek waaraan de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) deelnam.
Een woordvoerder bij de AP, benadrukte de omvang van het SIS en de verantwoordelijkheid die gebruikers hebben, gezien de impact die registratie in dit systeem kan hebben op mensen, zoals ten onrechte geweigerd worden aan de grens of onnodig gearresteerd worden.
Aanvankelijk ondernam de Nationale Politie geen actie om deze problemen op te lossen. Dit leidde ertoe dat de AP overwoog een dwangsom op te leggen, maar dat bleek uiteindelijk niet nodig omdat de politie de problemen zelf corrigeerde.
Een gezamenlijke inspectie door Europese privacytoezichthouders, waaronder de AP, onderzocht de Nationale Politie in Nederland. Ze waren verantwoordelijk voor de kwaliteit en uitwisseling van de gegevens in het SIS. De AP stelde vast dat de politie onvoldoende controleerde of de gegevens in het systeem juist en volledig waren, en dat ze soms signaleringen te lang bewaarden zonder een grondige beoordeling.
In 2022 stelde de Nationale Politie een plan op om de kwaliteit van de gegevens en controles te verbeteren. Dit plan werd in 2023 uitgevoerd en gevolgd door de AP, die uiteindelijk vaststelde dat de problemen waren opgelost.
De AP blijft nauwlettend toezicht houden op de registratie en het beheer van persoonsgegevens in grootschalige Europese informatiesystemen. Deze systemen spelen een cruciale rol in het bewaken van de buitengrenzen van het Schengengebied en het ondersteunen van politie- en justitie activiteiten. Met de komst van nieuwe informatiesystemen en de koppeling van bestaande systemen, wordt het toezicht op privacyrisico’s steeds belangrijker, vooral gezien de grotere consequenties van onjuiste of onrechtmatige registraties in deze systemen.
Wat is het Schengen-informatiesysteem (SIS)
Het Schengen-informatiesysteem (SIS) is een grootschalig informatiesysteem dat wordt gebruikt door de landen binnen de Schengenzone in Europa. Het speelt een cruciale rol in de handhaving van de veiligheid en het beheer van de grenzen binnen dit gebied. Hier zijn enkele kernpunten over het SIS:
- Doel: Het SIS is ontworpen om de veiligheid binnen de Schengenzone te verhogen door autoriteiten zoals politie, grenswachten en douane te voorzien van relevante informatie over personen en goederen.
- Gegevensuitwisseling: Het systeem stelt de lidstaten in staat om waarschuwingen uit te wisselen over verschillende categorieën van personen en goederen. Dit omvat bijvoorbeeld vermiste personen, verdachten van misdrijven, gestolen voertuigen, en gestolen of vermiste documenten.
- Grensbewaking: Een van de primaire functies van het SIS is het ondersteunen van effectieve grenscontroles. Dit helpt bij het identificeren van personen die mogelijk een bedreiging vormen voor de openbare orde of veiligheid, of die de Schengenregels hebben overtreden.
- Samenwerking: Het SIS bevordert de samenwerking tussen politie- en justitiële autoriteiten van de Schengenlanden, wat essentieel is voor grensoverschrijdende handhaving van de wet.
- Privacy en gegevensbescherming: Aangezien het SIS persoonlijke informatie bevat, zijn er strikte regels en controles met betrekking tot gegevensbescherming en privacy. De Autoriteit Persoonsgegevens en andere vergelijkbare organisaties in de lidstaten houden toezicht op de naleving van deze regels.
- Uitbreiding en upgrades: Het systeem ondergaat regelmatig upgrades en uitbreidingen om zijn effectiviteit en veiligheid te verbeteren, en om nieuwe uitdagingen op het gebied van grensbeheer en veiligheid aan te gaan.
De effectiviteit van het SIS in het waarborgen van veiligheid binnen de Schengenzone hangt sterk af van de nauwkeurigheid en de tijdigheid van de gedeelde informatie, evenals van de naleving van de regelgeving rondom gegevensbescherming en privacy.
