Overheden in de hele EU wisselen informatie uit via grootschalige IT-systemen om burgers in Europa te beschermen, criminaliteit te bestrijden en grenzen te beveiligen. De EU heeft deze IT-systemen opgezet en werkt momenteel aan de verbetering ervan en aan het opzetten van nieuwe IT-systemen.
Voor de afgifte van Schengenvisa zijn drie systemen van belang:
- Schengeninformatiesysteem (SIS)
- Visuminformatiesysteem (VIS)
- Inreis-uitreissysteem
Voor niet-visumplichtige reizigers naar het Schengengebied zal het Europees systeem voor reisinformatie en -autorisatie (Etias) vanaf 2022 een belangrijke rol spelen.
Schengeninformatiesysteem (SIS)
Autoriteiten in de hele EU maken gebruik van het Schengeninformatiesysteem (SIS) voor het invoeren of raadplegen van signaleringen van gezochte of vermiste personen en voorwerpen. De autoriteiten hebben het systeem, dat ruim 80 miljoen signaleringen bevat, in 2017 ruim 5 miljard keer geraadpleegd.
Het SIS bevat tevens instructies voor autoriteiten over de wijze waarop zij kunnen reageren wanneer een persoon of voorwerp wordt aangetroffen, zoals:
- de aanhouding van een gezochte persoon
- de bescherming van een kwetsbare vermiste persoon
- de inbeslagneming van een illegaal of gestolen voorwerp
In december 2016 heeft de Commissie voorstellen ingediend ter versterking van het SIS. Het doel is om het systeem te upgraden en nieuwe categorieën van signaleringen in te voeren.
De Raad heeft de Commissievoorstellen in november 2018 formeel aangenomen. Het geüpgrade Schengeninformatiesysteem zal naar verwachting uiterlijk in 2021 volledig zijn ingevoerd.
- Schengeninformatiesysteem: Raad neemt nieuwe regels aan voor een veiligere EU (persmededeling, 19/11/2018)
- Schengeninformatiesysteem (Europese Commissie)
Visuminformatiesysteem (VIS)
Het Visuminformatiesysteem, dat operationeel is sinds 2011, is een databank die de procedure voor visa voor kort verblijf vergemakkelijkt.
Dit systeem helpt visum-, grens-, asiel- en migratieautoriteiten bij de controle van onderdanen van derde landen die een visum voor kort verblijf nodig hebben om naar het Schengengebied te reizen. Autoriteiten kunnen het VIS gebruiken voor biometrische matching om personen te identificeren en identiteitsdiefstal of -fraude te voorkomen.
Wegens de veranderende uitdagingen op migratie- en veiligheidsgebied werkt de EU aan een verbetering van het systeem. Doelen zijn:
- de procedure voor visa voor kort verblijf nog veiliger maken
- visa voor verblijf van langere duur en verblijfsvergunningen in dezelfde databank opnemen
- interoperabiliteit tussen het VIS en andere relevante EU-systemen en -databanken
Op 8 december 2020 bereikten de Raad en het Europees Parlement een voorlopig akkoord over de voornaamste elementen van de nieuwe VIS-verordening.
Inreis-uitreissysteem
De Raad heeft de verordening voor een inreis-uitreissysteem in november 2017 aangenomen.
In dit systeem zullen de gegevens inzake inreis, uitreis en weigering van toegang van niet-EU-onderdanen die de buitengrenzen van het Schengengebied overschrijden, worden geregistreerd.
Het inreis-uitreissysteem zal bijdragen tot:
- snellere en betere grenscontroles doordat de toegestane verblijfsduur van elke reiziger automatisch wordt berekend
- een systematische en betrouwbare identificatie van verblijfsduuroverschrijders
- grotere interne veiligheid en effectievere bestrijding van terrorisme en andere zware criminaliteit, doordat rechtshandhavingsinstanties toegang krijgen tot reisgeschiedenisgegevens
Het nieuwe systeem zal worden gebouwd door eu-LISA, in samenwerking met de lidstaten, en zal naar verwachting uiterlijk in 2022 in gebruik kunnen worden genomen.
- Inreis-uitreissysteem: definitieve aanneming door de Raad (persmededeling, 20/11/2017)
- Factsheet over het inreis-uitreissysteem (Europese Commissie)
Europees systeem voor reisinformatie en -autorisatie (Etias)
De Raad heeft de verordening aangenomen waarmee het Europees systeem voor reisinformatie en -autorisatie (Etias) op 5 september 2018 is opgezet.
Het Etias zal worden gebruikt om controles vooraf uit te voeren op niet-visumplichtige reizigers en hen zo nodig een reisautorisatie te weigeren. Het zal niet zo veel verschillen van de bestaande systemen in onder meer de VS, Canada en Australië.
Het Etias zal talrijke voordelen bieden, waaronder:
- betere binnenlandse veiligheid
- betere preventie van illegale migratie
- minder risico’s voor de volksgezondheid en minder vertragingen aan de grensovergangen
Eu-LISA zal het Etias ontwikkelen. Dit EU-agentschap beheert grootschalige IT-systemen op het gebied van vrijheid, veiligheid en recht. Doel is het Etias uiterlijk in 2022 in gebruik te kunnen nemen.
- Factsheet over het Etias (Europese Commissie)
- Europees systeem voor reisinformatie en -autorisatie (Etias): Raad neemt verordening aan (persmededeling, 05/09/2018)
Bron: Consilium.europa.eu – artikel geplaatst op 21-03-2021
