ნიდერლანდები შენგენის ზონის ნაწილია. ეს სფერო არის 26 ევროპული წევრი სახელმწიფოს თანამშრომლობა, რომლებიც აწარმოებენ საერთო სასაზღვრო და სავიზო პოლიტიკას, ჩვენ ამ ქვეყნებს ვუწოდებთ შენგენის ქვეყნებს ან შენგენის ქვეყნებს.
წევრი ქვეყნები ვალდებულნი არიან იგივე სავიზო წესებით, რომლებიც ასახულია საერთო სავიზო კოდექსში. ეს საშუალებას აძლევს მოგზაურებს გადაადგილდნენ შენგენის ზონაში ორმხრივი სასაზღვრო შემოწმების გარეშე, ვიზაზე მოთხოვნილ პირებს აქვთ მხოლოდ ერთი ვიზა, შენგენვისუმი, საჭირო იყო შენგენის ზონის გარე საზღვრის გადაკვეთისთვის.
ადამიანთა თავისუფალი გადაადგილება არის ფუნდამენტური უფლება, რომელიც გარანტირებულია ევროკავშირის მიერ მისი მოქალაქეებისთვის. ეს საშუალებას აძლევს ევროკავშირის ნებისმიერ მოქალაქეს იმოგზაუროს, იმუშაოს და იცხოვროს ევროკავშირის ნებისმიერ ქვეყანაში განსაკუთრებული ფორმალობების გარეშე. შენგენის თანამშრომლობა ზრდის ამ თავისუფლებას იმით, რომ მოქალაქეებს საშუალებას აძლევს გადაკვეთონ შიდა საზღვრები სასაზღვრო კონტროლის გარეშე. შენგენის ზონა უზრუნველყოფს ევროკავშირის 400 მილიონზე მეტი მოქალაქის თავისუფალ გადაადგილებას, ისევე როგორც ბევრ არაევროკავშირის მოქალაქეს, ბიზნესმენს, ტურისტს ან სხვა პირს, რომლებიც ლეგალურად ცხოვრობენ ევროკავშირის ტერიტორიაზე.
შენგენის ქვეყნები
ქვემოთ ჩამოთვლილი ქვეყნები შენგენის ზონის ნაწილია:
| ბელგიაში | დანია | Duitsland |
| ესტონეთის | ფინეთი | საფრანგეთი |
| Griekenland | ჰონგარიჯი | Italië |
| Letland | ლიხტენშტეინის | ლიტვუენი |
| ლუქსემბურგში | Malta | ნიდერლანდების |
| ნოორვეგენი | ავსტრია | პოლონეთის |
| Portugal | სლოვენია | სლოვაკიე |
| ესპანეთი | ცეჩიჩი | იჟსლენდი |
| შვედეთი | შვეიცარია | ხორვატია |
ბულგარეთის, ხორვატიისა და რუმინეთის ქვეყნებმა შენგენის ზონაში გაწევრიანების პროცედურა დაიწყეს. ისლანდია, ნორვეგია, შვეიცარია და ლიხტენშტეინი შენგენის ზონას შეუერთდნენ ევროკავშირის არაწევრი ქვეყნებიდან.
თავისუფალი გადაადგილება ევროპაში
1985 წელს ევროკავშირის ცალკეულმა მთავრობებმა შენგენში (პატარა სოფელი ლუქსემბურგში) ხელი მოაწერეს შენგენის ხელშეკრულებას. ამ ხელშეკრულებით მონაწილე ქვეყნები შეთანხმდნენ საერთო საზღვრებზე კონტროლის თანდათანობით გაუქმებაზე. შენგენის შეთანხმების იმპლემენტაცია დაიწყო 1995 წელს, რომელშიც თავდაპირველად ევროკავშირის შვიდი ქვეყანა იყო ჩართული. ამჟამად 27 ქვეყანა შენგენის ზონის ნაწილია.
ევროკავშირის ყველა მოქალაქეს, განურჩევლად ეროვნებისა, შეუძლია შიდა საზღვრების გადაკვეთა სასაზღვრო კონტროლის გარეშე. თუმცა, კომპეტენტურ ეროვნულ ორგანოებს შეუძლიათ აგრეთვე განახორციელონ საპოლიციო შემოწმება შიდა საზღვრებსა და სასაზღვრო რაიონებში, იმ პირობით, რომ ასეთი შემოწმება არ არის სასაზღვრო შემოწმების ექვივალენტური.
საზოგადოებრივი წესრიგის ან შიდა უსაფრთხოებისთვის სერიოზული საფრთხის შემთხვევაში, შენგენის ქვეყანას შეუძლია დროებით შემოიღოს სასაზღვრო კონტროლი მის შიდა საზღვრებზე. პრინციპში, შეზღუდული ვადით არა უმეტეს ოცდაათი დღისა. ასეთი კონტროლის ხელახლა დანერგვის შემთხვევაში, შენგენის სხვა ქვეყნები, ევროპარლამენტი და ევროკომისია უნდა იყოს ინფორმირებული, ისევე როგორც საზოგადოება.
თავისუფლება და უსაფრთხოება მოგზაურთათვის
შენგენის დებულებები უზრუნველყოფს კავშირის შიდა საზღვრებზე კონტროლის გაუქმებას, ხოლო გარე საზღვრებზე კონტროლის გამკაცრებას. ეს არის ხელშეკრულებების შესაბამისად. ეს ხელშეკრულებები მოიცავს რამდენიმე სფეროს:
- საერთო წესები, რომლებიც გამოიყენება ევროკავშირის გარე საზღვრების გადაკვეთის პირებზე, მათ შორის ვიზების ტიპები და გარე საზღვრის კონტროლის განხორციელების გზა;
- შესვლის პირობებისა და მოკლევადიანი ვიზის წესების ჰარმონიზაცია (90 დღემდე);
- გაძლიერებული საპოლიციო თანამშრომლობა (მათ შორის, საზღვრისპირა თვალთვალის და ცხელ დევნის უფლების ჩათვლით);
- უფრო მჭიდრო სასამართლო თანამშრომლობა უფრო სწრაფი ექსტრადიციის სისტემისა და სისხლის სამართლის გადაწყვეტილების აღსრულების გადაცემის გზით;
- შენგენის საინფორმაციო სისტემის (SIS) ჩამოყალიბება და განვითარება;
- ევროპაში მოგზაურობისთვის საჭირო დოკუმენტები.
შენგენის ზონაში გაწევრიანების პირობები
შენგენის ზონაში გაწევრიანება არ არის მხოლოდ პოლიტიკური გადაწყვეტილება. ქვეყნებმა ასევე უნდა აკმაყოფილებდნენ წინაპირობების ჩამონათვალს, როგორიცაა მზადყოფნა და უნარი:
- აიღოს პასუხისმგებლობა გარე საზღვრების კონტროლზე შენგენის სხვა ქვეყნების სახელით და შენგენის ერთიანი ვიზების გაცემაზე;
- ეფექტურად ითანამშრომლოს შენგენის სხვა ქვეყნების სამართალდამცავ უწყებებთან უსაფრთხოების მაღალი დონის შესანარჩუნებლად შენგენის ქვეყნებს შორის სასაზღვრო კონტროლის გაუქმების შემდეგ;
- შეეძლოს შენგენის საერთო წესების გამოყენება, როგორიცაა სახმელეთო, საზღვაო და საჰაერო სასაზღვრო კონტროლი (აეროპორტები), ვიზის გაცემა, პოლიციის თანამშრომლობა და პერსონალური მონაცემების დაცვა;
- იყავი დაკავშირებული და გამოიყენე SIS.
კანდიდატი ქვეყნები შენგენის ზონაში გაწევრიანებამდე გადიან „შენგენის შეფასებას“ და შემდეგ პერიოდულად განიხილება ქვეყნები კანონმდებლობის სწორი გამოყენების უზრუნველსაყოფად.
