Hvað eru Schengen-lönd og hvaða lönd falla undir Schengen-sáttmálann?
Í Evrópu eru 27 svokölluð Schengen-ríki, Holland er einnig hluti af þeim. Það varðar 22 ríki Evrópusambandsins og fjögur ríki sem ekki eru aðilar að því. Þessi ríki hafa samþykkt í samningi að afnema eftirlit með einstaklingum á sameiginlegum landamærum þeirra. Einnig þekkt sem frjálst flæði fólks og vöru. Við köllum löndin sem hafa skrifað undir þennan sáttmála Schengen-löndin.
Auk frjálsra fólks- og vöruflutninga hafa þátttökulöndin einnig gert sameiginlega samninga um vegabréfsáritunarstefnu, hælisstefnu og samvinnu lögreglu og dómstóla.
Hvaðan kemur nafnið Schengen-lönd?
Nafnið Schengen lönd, stafar af tilurð upprunalega sáttmálans. Samningur þessi var gerður árið 1985 í borginni Schengen í Lúxemborg milli Belgíu, Þýskalands, Frakklands, Lúxemborgar og Hollands og fékk nafnið: Schengen-sáttmálinn. Samkvæmt þessum sáttmála geta borgarar þátttökulandanna ferðast frjálst innan Schengen-svæðisins.
27 Schengen-ríki
| Belgía | Denmark | Þýskaland |
| Eistland | Finnland | France |
| Griekenland | Ungverjaland | Ítalía |
| Lettland | Liechtenstein | Litháen |
| Luxemburg | Malta | Nederland |
| Norway | Austria | Poland |
| Portugal | Slóvenía | Slóvakía |
| Spain | Tékkland | Ísland |
| Svíþjóð | Sviss | Króatía |
ESB og Schengen-svæðið
Fjögur ríki sem ekki eru aðilar að Evrópusambandinu eru hluti af Schengen-svæðinu. Þetta eru Noregur, Ísland, Sviss og Liechtenstein.
Auk þess gildir sérstakt fyrirkomulag fyrir fjölda landa. Þetta eru Írland og Bretland. Þessi lönd eru formlega ekki hluti af Schengen-svæðinu en þau eiga þess kost, ef þau vilja, að taka þátt í öllum ákvæðum Schengen-samkomulagsins eða hluta þeirra. Danmörk hefur einnig sérstaka stöðu. Landið getur ákveðið sjálft hvort það beiti nýjum reglum með tilliti til Schengen-svæðisins eða ekki.
Aðildarríki ESB en ekki Schengen-ríki
Af ESB löndum eru Rúmenía og Búlgaría ekki enn hluti af Schengen löndunum. Samningurinn hefur ekki enn öðlast gildi fyrir Kýpur.
Stjórna frjálsa för
Ýmis gagnagrunnskerfi eru starfrækt til að stjórna frjálsu flæði milli Schengen-landanna. Aðildarríki Schengen skiptast á upplýsingum um glæpi, hryðjuverk og ólöglega fólksflutninga í gegnum Schengen upplýsingakerfið (SIS). Inn-/útgöngukerfið (EES), sem mun hefjast árið 2020, mun skrá og deila meðal annars gögnum um fólk sem dvelur (ólöglega) á Schengen-svæðinu of lengi.
Nýja evrópska ferðaupplýsinga- og heimildakerfið (ETIAS), sem tekið verður upp árið 2023, mun tryggja að ferðamenn frá þriðju löndum sem eru undanþegnir vegabréfsáritunarskyldu verða fyrst að biðja um leyfi á netinu áður en þeir geta ferðast til Schengen-svæðisins.
