Holland er hluti af Schengen-svæðinu. Þetta svæði er samstarfsverkefni 26 evrópskra aðildarríkja sem stunda sameiginlega landamæra- og vegabréfsáritunarstefnu, við köllum þessi lönd Schengen lönd eða Schengen ríki.
Aðildarríkin eru bundin af sömu reglum um vegabréfsáritanir og mælt er fyrir um í sameiginlegum vegabréfsáritunarreglum. Þetta gerir ferðamönnum kleift að ferðast innan alls Schengen-svæðisins án gagnkvæms landamæraeftirlits, vegabréfsáritunarskyldir einstaklingar hafa aðeins eina vegabréfsáritun, Schengen vegabréfsáritun, sem þarf til að fara yfir ytri landamæri Schengen-svæðisins.
Frjálst flæði fólks er grundvallarréttur sem ESB tryggir þegnum sínum. Það gerir öllum ESB-borgurum kleift að ferðast, vinna og búa í hvaða ESB-landi sem er án sérstakra formsatriði. Schengen-samstarfið eykur þetta frelsi með því að leyfa borgurum að fara yfir innri landamæri án þess að vera háð landamæraeftirliti. Schengen-svæðið tryggir frjálsa för fyrir meira en 400 milljónir ESB-borgara, auk fjölda ríkisborgara utan ESB, viðskiptafræðinga, ferðamanna eða annarra einstaklinga sem búa löglega á yfirráðasvæði ESB.
Schengen lönd
Löndin sem talin eru upp hér að neðan eru hluti af Schengen-svæðinu:
| Belgía | Denmark | Þýskaland |
| Eistland | Finnland | France |
| Griekenland | Ungverjaland | Ítalía |
| Lettland | Liechtenstein | Litháen |
| Luxemburg | Malta | Nederland |
| Norway | Austria | Poland |
| Portugal | Slóvenía | Slóvakía |
| Spain | Tékkland | Ísland |
| Svíþjóð | Sviss | Króatía |
Löndin Búlgaría, Króatía og Rúmenía hafa hafið málsmeðferð um aðild að Schengen-svæðinu. Ísland, Noregur, Sviss og Liechtenstein hafa gengið í Schengen-svæðið frá löndum utan ESB.
Frjálst flæði í Evrópu
Árið 1985 undirrituðu aðskildar ríkisstjórnir ESB í Schengen (litlu þorpi í Lúxemborg) Schengen-sáttmálann. Með þessum sáttmála hafa þátttökulöndin komið sér saman um afnám eftirlits á sameiginlegum landamærum sínum smám saman. Innleiðing Schengen-samkomulagsins hófst árið 1995, í upphafi tóku sjö ESB-ríki þátt í honum. Nú eru 27 ríki hluti af Schengen-svæðinu.
Allir ríkisborgarar ESB, óháð þjóðerni, geta farið yfir innri landamæri án þess að sæta landamæraeftirliti. Hins vegar geta lögbær landsyfirvöld einnig framkvæmt lögreglueftirlit á innri landamærum og á landamærasvæðum, að því tilskildu að slíkt eftirlit jafngildi ekki landamæraeftirliti.
Komi til alvarlegrar ógn við allsherjarreglu eða innra öryggi getur Schengen-ríki tekið tímabundið upp landamæraeftirlit á innri landamærum sínum. Í grundvallaratriðum, í takmarkaðan tíma sem er ekki meira en þrjátíu dagar. Ef slíkt eftirlit verður tekið upp á ný þarf að upplýsa hin Schengen-löndin, Evrópuþingið og framkvæmdastjórn Evrópusambandsins, sem og almenning.
Frelsi og öryggi fyrir ferðamenn
Schengen-ákvæðin tryggja að eftirlit á innri landamærum sambandsins hefur verið afnumið en eftirlit á ytri landamærum hefur verið hert. Þetta er í samræmi við samninga. Þessir samningar ná yfir nokkur svið:
- sameiginlegar reglur sem gilda um einstaklinga sem fara yfir ytri landamæri ESB, þar með talið þær tegundir vegabréfsáritana sem krafist er og hvernig eftirlit með ytri landamærum á að fara fram;
- samræmingu inngönguskilyrða og reglna um vegabréfsáritun til skamms dvalar (allt að 90 dagar);
- aukið lögreglusamstarf (þar á meðal rétt til eftirlits yfir landamæri og eftirför);
- nánara réttarsamstarf með hraðari framsalskerfi og flutningi á fullnustu refsidóma;
- stofnun og þróun Schengen upplýsingakerfisins (SIS);
- skjöl sem krafist er fyrir ferðalög í Evrópu.
Skilyrði fyrir inngöngu í Schengen-svæðið
Aðild að Schengen-svæðinu er ekki bara pólitísk ákvörðun. Lönd verða einnig að uppfylla lista yfir forsendur, svo sem að vera undirbúin og hafa getu til að:
- að axla ábyrgð á eftirliti á ytri landamærum fyrir hönd hinna Schengen-ríkjanna og á útgáfu samræmdra Schengen vegabréfsáritana;
- vinna á skilvirkan hátt með löggæslustofnunum í öðrum Schengen-ríkjum til að viðhalda háu öryggisstigi þegar landamæraeftirlit milli Schengen-ríkja hefur verið afnumið;
- geta beitt sameiginlegum Schengen-reglum, svo sem landamæraeftirliti á landi, sjó og í lofti (flugvellir), útgáfu vegabréfsáritunar, lögreglusamvinnu og persónuvernd;
- Vertu tengdur og notaðu SIS.
Umsækjendalöndin gangast undir „Schengen-mat“ áður en þau ganga í Schengen-svæðið og í kjölfarið eru löndin endurskoðuð reglulega til að tryggja rétta beitingu laganna.
