Framkvæmdastjórn Evrópusambandsins hefur kynnt nýja stefnu til að opna stærsta svæði heimsins fyrir ókeypis ferðalög – the Schengen svæði - sterkari, öruggari og seigur. Þessi stefna miðar að betri stjórnun á ytri landamærum ESB, innri styrkingu Schengen-svæðisins, að bæta viðbúnað og stjórnskipulag og stækkun til allra ESB-landa.
Meira en 420 milljónir manna búa á Schengen-svæðinu, dreift í 27 lönd. Afnám innri landamæraeftirlits milli Schengen-landanna er óaðskiljanlegur hluti af lífsháttum Evrópu: tæplega 1,7 milljónir manna búa í einu Schengen-ríki og vinna í öðru. Íbúarnir hafa byggt líf sitt í kringum það frelsi sem Schengen-svæðið býður upp á: á hverjum degi ferðast 3,5 milljónir manna á milli Schengen-landa.
Saga Schengen-svæðisins
Fyrir meira en 36 árum samþykktu fimm aðildarríki að afnema eftirlit á sameiginlegum landamærum sínum. Í dag eru 26 Evrópuríki hluti af Schengen-svæðinu án innri landamæraeftirlits. Schengen-svæðið samanstendur af öllum ESB löndum nema Búlgaríu, Rúmeníu, Króatíu, Kýpur og Írlandi. Það felur einnig í sér fjögur ríki utan ESB: Ísland, Noregur, Sviss og Liechtenstein.
Frjáls hreyfing mikilvæg fyrir bata eftir kórónukreppuna
Frjálst flæði fólks, vöru og þjónustu er kjarninn í Evrópusambandinu og nauðsynlegur fyrir bata Evrópu úr kreppunni af völdum kransæðavírussins. Með nýju stefnunni gerir framkvæmdastjórnin úttekt á þeim áskorunum sem Schengen-svæðið hefur staðið frammi fyrir á undanförnum árum og markar leið fram á við sem uppsker ávinninginn af Schengen vera varðveitt. Sameiginlegra aðgerða er þörf á vettvangi sambandsins til að gera ESB-löndum kleift að takast á við núverandi áskoranir.
Stoðir Schengen-svæðisins
Rétt virkni Schengen-svæðisins hvílir á þremur stoðum: skilvirkri stjórnun á ytri landamærum ESB, eflingu innri ráðstafana til að bæta upp skort á innri landamæraeftirliti (sérstaklega á sviði lögreglusamvinnu, öryggis- og fólksflutningastjórnunar) og tryggingu ákveðni og góða stjórnarhætti, þar með talið að ljúka Schengen. Til að efla gagnkvæmt traust á innleiðingu Schengen-reglnanna kynnti framkvæmdastjórnin einnig a tillögu endurskoðun Schengen-mats- og eftirlitskerfisins.
Markmið stefnumótunar:
- Tryggja skilvirka stjórnun á ytri landamærum ESB í gegnum fastasveit evrópsku landamæra- og strandgæslunnar sem nú er að taka á sig mynd, með því að gera upplýsingakerfi fyrir landamæra- og fólksflutningastjórnun samhæfð fyrir árið 2023, og með tillögu sem verður kynnt fljótlega um stafræna væðingu vegabréfsáritunarumsókna og ferðaskilríkja. Framkvæmdastjórnin skorar einnig á meðlöggjafana að samþykkja fljótt tillöguna um skimun einstaklinga sem fara yfir landamærin án leyfis, sem er hluti af nýja sáttmálanum um fólksflutninga og hæli.
- Styrkja Schengen-svæðið innbyrðis, þar sem náin samvinna aðildarríkja við að koma í veg fyrir og vinna gegn ógnum við öryggi er nauðsynleg til að viðhalda og bæta upp fyrir skort á innri landamæraeftirliti. Nýju átaksverkefnin fela í sér ESB-kóða fyrir lögreglusamstarf, bætt „Prüm ramma“ fyrir miðlun upplýsinga um DNA, fingraför og skráningu ökutækja og útvíkkun á notkun fyrirframútgefinna farþegaupplýsinga til flugs innan Schengen-svæðisins. Nýi sáttmálinn um fólksflutninga og hæli, þegar hann hefur verið samþykktur, mun einnig kveða á um sameiginlega nálgun í stjórnun fólksflutninga, þáttur sem er mikilvægur fyrir eðlilega virkni Schengen-svæðisins.
- Bæta viðbúnað og stjórnun: framkvæmdastjórnin leggur til einn í dag endurskoðun Schengen-mats- og eftirlitskerfisins (sjá hér að neðan). Það mun einnig boða til reglulegra Schengen-funda til að stuðla að pólitískri umræðu um sameiginleg málefni á grundvelli ársskýrslna um ástand Schengen. Síðar á þessu ári mun framkvæmdastjórnin leggja fram tillögu um að endurskoða Schengen landamæraregluna með það að markmiði að gera Schengen viðnámsþola gegn alvarlegum ógnum. Með því mun það tryggja nána samræmingu og tryggja að endurupptaka innri landamæraeftirlits verði áfram þrautavara. Framkvæmdastjórnin mun einnig leggja fram viðbragðsáætlun til að endurvirkja farsælt kerfi „grænna akreina“ fyrir samfellda vöruflutninga ef upp koma kreppur í framtíðinni. Að lokum mun framkvæmdastjórnin eiga samskipti við aðildarríkin um endurupptöku á innri landamæraeftirliti til lengri tíma litið.
- Stækkun Schengen-svæðisins: Framtíð Schengen verður að snúast um stækkun til að ná til aðildarríkja ESB sem enn tilheyra Schengen-svæðinu. Þetta er bæði lögmætar væntingar og lagaleg skylda fyrir þau lönd sem talin eru tilbúin til aðild.
Heimild: Evrópusambandið – Útgáfudagur: 7. júní 2021 – Engin réttindi má leiða af þessari grein.
Tengd efni:
