Cilat janë vendet e Shengenit dhe cilat vende mbulohen nga traktati i Shengenit?
Në Evropë janë 27 vende të ashtuquajtura Shengen, pjesë e tyre është edhe Holanda. Ai ka të bëjë me 22 vende të Bashkimit Evropian dhe katër shtete joanëtare. Këto vende kanë rënë dakord në një marrëveshje që do të heqin kontrollet ndaj personave në kufijtë e tyre të përbashkët. Njihet edhe si lëvizja e lirë e njerëzve dhe mallrave. Vendet që kanë nënshkruar këtë traktat ne i quajmë vendet e Shengenit.
Krahas lëvizjes së lirë të personave dhe mallrave, vendet pjesëmarrëse kanë bërë marrëveshje të përbashkëta edhe për politikën e vizave, politikën e azilit dhe bashkëpunimin ndërmjet policisë dhe autoriteteve gjyqësore.
Nga vjen emri vendet e Shengenit?
Emri vendet e Shengenit, rrjedh nga gjeneza e traktatit origjinal. Ky traktat u lidh në vitin 1985 në qytetin Shengen të Luksemburgut midis Belgjikës, Gjermanisë, Francës, Luksemburgut dhe Holandës dhe iu dha emri: Traktati i Shengenit. Sipas këtij traktati, qytetarët e vendeve pjesëmarrëse mund të udhëtojnë lirisht brenda zonës Shengen.
27 vende Shengen
Belgjikë | Denemarken | Duitsland |
Estoni | Finlandë | Francë |
Griekenland | Hongarije | Itali |
Letland | Lihtenshtajni | Litouwen |
Luxemburg | Maltë | Nederland |
Noorwegen | Oostenrijk | Poloni |
Portugali | Slovenië | Slowakije |
Spanjë | Tsjechië | IJsland |
Zweden | Zwitserland | Kroatië |
BE dhe Zona Shengen
Katër vende që nuk janë anëtare të Bashkimit Evropian janë pjesë e zonës Shengen. Këto janë Norvegjia, Islanda, Zvicra dhe Lihtenshtajni.
Përveç kësaj, një marrëveshje e veçantë zbatohet për një numër vendesh. Këto janë Irlanda dhe Mbretëria e Bashkuar. Këto vende nuk janë formalisht pjesë e zonës Shengen, por kanë mundësinë, nëse dëshirojnë, të marrin pjesë në të gjitha ose një pjesë të dispozitave të Marrëveshjes Shengen. Danimarka gjithashtu ka një status të veçantë. Vendi mund të vendosë vetë nëse do të zbatojë ose jo rregulla të reja në lidhje me zonën Shengen.
Një shtet anëtar i BE-së, por jo një vend Shengen
Nga vendet e BE-së, Rumania dhe Bullgaria nuk janë ende pjesë e vendeve të Shengenit. Traktati nuk ka hyrë ende në fuqi për Qipron.
Rregullimi i lëvizjes së lirë
Sisteme të ndryshme të bazës së të dhënave janë funksionale për të rregulluar lëvizjen e lirë ndërmjet vendeve të Shengenit. Shtetet Anëtare të Shengenit shkëmbejnë informacione rreth krimit, terrorizmit dhe migrimit të paligjshëm nëpërmjet Sistemit të Informacionit të Shengenit (SIS). Sistemi i hyrjes/daljeve (EES), i cili do të nisë në vitin 2020, do të regjistrojë dhe ndajë, ndër të tjera, të dhënat e personave që qëndrojnë (ilegalisht) në zonën Shengen për një kohë të gjatë.
Sistemi i ri Evropian i Informacionit dhe Autorizimit të Udhëtimit (ETIAS), i cili do të prezantohet në vitin 2023, do të sigurojë që udhëtarët nga vendet e treta, të cilët janë të përjashtuar nga kërkesa për vizë, duhet së pari të kërkojnë leje online përpara se të mund të udhëtojnë në zonën Shengen.