UE jest unią polityczną i gospodarczą 27 krajów europejskich, które współpracują w takich dziedzinach jak handel, gospodarka i wymiar sprawiedliwości. Strefa Schengen jest odrębną częścią UE, w której zniesiono kontrole na granicach wewnętrznych między uczestniczącymi krajami, co oznacza, że podróżni mogą podróżować w obrębie strefy bez kontroli paszportowej.
Nie wszystkie kraje UE należą do tzw Strefa Schengen, a niektóre kraje, które nie należą do UE, należą do strefy Schengen.
Aby uczynić to bardziej przejrzystym, w tym artykule przyjrzymy się również historii i pochodzeniu zarówno UE, jak i Unii Europejskiej Strefa Schengen.
Historia i początki UE
Unia Europejska (UE) zrodziła się z procesu integracji politycznej i gospodarczej, który rozpoczął się po drugiej wojnie światowej. Jednym z głównych celów było zakończenie wojen między krajami europejskimi i znalezienie sposobu na wspólną pracę i rozwiązywanie konfliktów bez przemocy i gróźb.
W 1951 roku powstała Europejska Wspólnota Węgla i Stali (w skrócie: EWWiS). Była to europejska organizacja mająca na celu poddanie produkcji węgla i stali władzy wspólnej Wysokiej Władzy. EWWiS została założona w tym czasie przez Francję, Niemcy, Belgię, Holandię, Włochy i Luksemburg. Był to pierwszy krok w kierunku unii politycznej i gospodarczej między krajami europejskimi. W 1957 r. te same kraje założyły Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG) w celu wzmocnienia integracji gospodarczej. EWG stworzyła wspólny rynek i dążyła do unii walutowej.
W 1993 roku podpisano Traktat z Maastricht, który doprowadził do powstania Unii Europejskiej (UE) i wprowadzenia euro jako wspólnej waluty. Od tego czasu UE rozszerzyła się o nowe kraje, a zakres współpracy między państwami członkowskimi rozszerzył się na wiele innych obszarów, takich jak sprawy wewnętrzne, sprawy zagraniczne, obrona i wymiar sprawiedliwości.
Historia i geneza strefy Schengen
Strefa Schengen powstała, gdy w 1985 roku dołączyło do niej pięć krajów Układ z Schengen podpisały decyzję o stopniowym znoszeniu kontroli na wspólnych granicach. W następstwie umowy w 1990 r. zawarto Konwencję wykonawczą do Schengen, która przewidywała ostateczne zniesienie kontroli na granicach wewnętrznych oraz szereg środków towarzyszących. Zaostrzono kontrole na granicach zewnętrznych, procedury wydawania wiz jednolitych, m.in System Informacyjny Schengen (SIS), zintensyfikowano współpracę policyjną na granicach wewnętrznych i poprawiono podejście do handlu narkotykami.
W kolejnych latach do konwencji przystępowało coraz więcej krajów UE, aw 1997 r. konwencja została wprowadzona jako formalna część prawa UE. Obecnie strefa Schengen składa się z 27 krajów, z których większość jest członkami UE, chociaż są też kraje spoza UE, które są częścią strefy Schengen.
Cel układu z Schengen
Celem układu z Schengen jest zniesienie kontroli na granicach wewnętrznych i paszportach między uczestniczącymi państwami, a tym samym zwiększenie swobody podróżowania w strefie Schengen. Oznacza to, że podróżni w strefie bez kontrola paszportowa może podróżować. Traktat ma również na celu wzmocnienie współpracy między uczestniczącymi państwami w takich dziedzinach, jak wymiar sprawiedliwości i sprawy wewnętrzne, w celu lepszego utrzymania bezpieczeństwa i zwalczania przestępczości w strefie.
Dlaczego niektóre kraje UE nie należą do strefy Schengen?
Istnieje kilka powodów, dla których niektóre kraje UE nie należą do strefy Schengen. Jednym z głównych powodów jest to, że niektóre kraje chcą utrzymać własną politykę bezpieczeństwa wewnętrznego i polityki imigracyjnej i nie chcą iść na kompromis w tej sprawie z innymi krajami UE. Niektóre kraje są świadome niebezpieczeństw związanych z przestępczością i nielegalnością i zdecydowały się utrzymać kontrole graniczne w celu ochrony własnego bezpieczeństwa wewnętrznego.
Inne kraje nie są członkami strefy Schengen, ponieważ technicznie nie spełniają jeszcze wymogów uczestnictwa, takich jak dostosowanie infrastruktury do nowych zasad czy dostosowanie ustawodawstwa krajowego. Są też kraje, które nie są członkami UE, ale są członkami strefy Schengen, takie jak Norwegia, Islandia, Szwajcaria i Liechtenstein. Podpisali traktat o swobodzie podróżowania i współpracy z krajami UE w dziedzinach takich jak wymiar sprawiedliwości i sprawy wewnętrzne.
Kiedy kraje mogą przystąpić do strefy Schengen?
Aby przystąpić do strefy Schengen, kraje strefy Schengen muszą wykazać, że są w stanie:
- strzec zewnętrznych granic strefy Schengen w imieniu innych krajów strefy Schengen oraz mundur wiza krótkoterminowa dostarczyć (Wiza Schengen);
- skutecznie współpracować z innymi Kraje Schengen utrzymanie wysokiego poziomu bezpieczeństwa po zniesieniu kontroli na granicach wewnętrznych;
- stosować przepisy Schengen dotyczące kontroli na granicach lądowych, morskich i powietrznych, wydawania wiz, współpracy policyjnej i ochrony danych osobowych;
- łączyć się i korzystać z Systemu Informacyjnego Schengen (SIS) i Wizowego Systemu Informacyjnego (VIS).
Kraje należące do strefy Schengen są regularnie poddawane ocenie w celu ustalenia, czy prawidłowo stosują zasady Schengen.
Które kraje należą do strefy Schengen?
Do strefy Schengen należy 27 krajów europejskich. Są to tak zwane kraje strefy Schengen. Jako mieszkaniec Unii Europejskiej (UE) możesz swobodnie podróżować po tych krajach. Odprawa osób odbywa się na zewnętrznych granicach strefy Schengen.
Oto kraje strefy Schengen:
- Belgia;
- Dania;
- Niemcy;
- Estonia;
- Finlandia;
- Francja;
- Grecja;
- Węgry;
- Włochy;
- Chorwacja (członek od 1 stycznia 2023 r.);
- Łotwa;
- Liechtenstein;
- Litwa;
- Luksemburg;
- Słód;
- Holandia;
- Norwegia;
- Austria;
- Pyłek kwiatowy;
- Portugalia;
- Słowenia;
- Słowacja;
- Hiszpania;
- Republika Czeska;
- Islandia;
- Szwecja;
- Szwajcaria.
Które kraje UE nie są krajami strefy Schengen
Te kraje UE nie należą do strefy Schengen:
- Bułgaria;
- Cypr;
- Irlandia;
- Rumunia.
Które kraje spoza UE są krajami strefy Schengen
Te kraje nie należą do UE, ale należą do strefy Schengen:
- Liechtenstein;
- Norwegia;
- Islandia;
- Szwajcaria.
Przyszłość UE
Przyszłość UE jest niepewna i zależy od wielu czynników. UE stoi przed kilkoma wyzwaniami, takimi jak kryzys migracyjny, rosnące zagrożenie terroryzmem, skutki Brexitu, nierówności gospodarcze między państwami członkowskimi, przyszłość strefy euro i rosnące ruchy eurosceptyczne w niektórych państwach członkowskich.
Rośnie również wezwanie do dalszej integracji w ramach UE, takiej jak ustanowienie wspólnej polityki azylowej i migracyjnej, wspólnej unii obronnej oraz bardziej skoordynowanej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa. Z drugiej strony pojawiają się również głosy za mniejszą integracją i większą suwerennością narodową, zwłaszcza w krajach, w których obecny jest rosnący ruch eurosceptyczny.
Trudno przewidzieć, jak będzie wyglądać przyszłość UE, ale będzie to zależeć od tego, w jaki sposób UE i jej państwa członkowskie będą w stanie sprostać wyzwaniom i znaleźć równowagę między potrzebą integracji a potrzebą narodowej suwerenności.
Przyszłość Schengen
UE pracuje obecnie nad programem „inteligentnych granic” dla granic zewnętrznych. Składa się on z systemu wjazdu/wyjazdu, który usprawnia kontrole graniczne, zwalcza nielegalną migrację, a jednocześnie ułatwia przekraczanie granicy osobom często podróżującym i poddanym wstępnej kontroli. UE ma również na celu zapewnienie większej zgodności procedury wizowej z innymi obszarami polityki, takimi jak turystyka, oraz dalsze ułatwienie procedur dla osób często podróżujących. Ponadto rozważany jest nowy rodzaj wizy, wiza objazdowa, która pozwalałaby na pobyt na terytorium dwóch lub więcej krajów strefy Schengen przez okres dłuższy niż 90 dni, ale nie dłuższy niż rok (z możliwością
przedłużyć o kolejny rok).
Mimo to przyszłość strefy Schengen pozostaje niepewna, ponieważ przed strefą stoi kilka wyzwań, takich jak kryzys migracyjny, rosnące zagrożenie terroryzmem i skutki pandemii. Kryzys migracyjny doprowadził do napięć między uczestniczącymi krajami w kwestii radzenia sobie z napływem uchodźców i migrantów. Niektóre kraje tymczasowo przywróciły kontrole graniczne, aby opanować sytuację, zagrażając swobodzie podróżowania w strefie.
Rosnące zagrożenie terroryzmem doprowadziło do zaostrzenia środków bezpieczeństwa w strefie, ograniczających swobodę podróżowania. Pojawiają się również głosy za dalszym zacieśnianiem współpracy w ramach strefy Schengen, np. ustanowieniem wspólnej polityki azylowej i migracyjnej oraz wspólnych kontroli granicznych. Trudno więc przewidzieć, jak będzie wyglądać przyszłość strefy Schengen. Będzie to zależeć od tego, w jaki sposób UE i kraje uczestniczące będą w stanie sprostać wyzwaniom i znaleźć równowagę między swobodą podróżowania a bezpieczeństwem obywateli.
Źródła: rząd krajowy i Komisja Europejska
Powiązane posty:
