Il-gvernijiet madwar l-UE jiskambjaw informazzjoni permezz ta' sistemi tal-IT fuq skala kbira biex jipproteġu liċ-ċittadini fl-Ewropa, jiġġieldu l-kriminalità u jassiguraw il-fruntieri. L-UE waqqfet dawn is-sistemi tal-IT u bħalissa qed taħdem biex ittejjebhom u twaqqaf sistemi tal-IT ġodda.
Għall-ħruġ ta Viżas ta' Schengen tliet sistemi huma importanti:
- Sistema ta' Informazzjoni ta' Schengen (SIS)
- Sistema ta' Informazzjoni dwar il-Viża (VIS)
- Sistema Dħul-Ħruġ
Għal vjaġġaturi eżentati mill-viża lill- Żona Schengen is-Sistema Ewropea ta' Informazzjoni u Awtorizzazzjoni għall-Ivvjaġġar (ETIAS) se jkollha rwol importanti mill-2022.
Sistema ta' Informazzjoni ta' Schengen (SIS)
L-awtoritajiet madwar l-UE jużaw is-Sistema ta' Informazzjoni ta' Schengen (SIS) biex jidħlu jew jikkonsultaw twissijiet ta' mfittxija jew nieqsa persuni u oġġetti. L-awtoritajiet ikkonsultaw is-sistema, li fiha aktar minn 80 miljun twissija, aktar minn 2017 biljun darba fl-5.
Is-SIS fiha wkoll istruzzjonijiet lill-awtoritajiet dwar kif jistgħu jirreaġixxu meta jiltaqgħu ma’ persuna jew oġġett, bħal:
- l-arrest ta’ persuna mfittxija
- il-protezzjoni ta’ persuna nieqsa vulnerabbli
- il-qbid ta’ oġġett illegali jew misruq
F'Diċembru 2016, il-Kummissjoni ppreżentat proposti lil tisħiħ tas-SIS. L-għan huwa li s-sistema tiġi aġġornata u jiġu introdotti kategoriji ġodda ta' twissijiet.
Il-Kunsill adotta l-proposti tal-Kummissjoni f'Novembru 2018 adottata formalment. Is-Sistema ta' Informazzjoni ta' Schengen aġġornata hija mistennija li tkun disponibbli fi 2021 ġew imdaħħla bis-sħiħ.
- Sistema ta' Informazzjoni ta' Schengen: Il-Kunsill jadotta regoli ġodda għal UE aktar sigura (stqarrija għall-istampa, 19/11/2018)
- Sistema ta' Informazzjoni ta' Schengen (Kummissjoni Ewropea)
Sistema ta' Informazzjoni dwar il-Viża (VIS)
Is-Sistema ta’ Informazzjoni dwar il-Viża, li ilha operattiva mill-2011, hija database li fiha l- proċedura għal viżi għal soġġorn qasir iffaċilitat.
Din is-sistema tassisti lill-awtoritajiet tal-viża, tal-fruntieri, tal-ażil u tal-migrazzjoni fil-kontroll ta’ ċittadini ta’ pajjiżi terzi li jeħtieġu viża għal soġġorn qasir biex jivvjaġġaw fiż-żona Schengen. L-awtoritajiet jistgħu jużaw il-VIS għat-tqabbil bijometriku biex jidentifikaw individwi u jipprevjenu serq tal-identità jew frodi.
Minħabba l-isfidi tal-migrazzjoni u s-sigurtà li qed jinbidlu, l-UE qed taħdem biex ittejjeb is-sistema. L-għanijiet huma:
- il-proċedura għal viżi għal soġġorn qasir saħansitra aktar sigur jagħmlu
- viżi għal soġġorn twil u permessi ta’ residenza fl-istess database
- interoperabbiltà bejn il-VIS u sistemi u databases oħra rilevanti tal-UE
Fit-8 ta’ Diċembru 2020, il-Kunsill u l-Parlament Ewropew laħqu ftehim provviżorju dwar l-elementi ewlenin tar-Regolament il-ġdid tal-VIS.
Sistema Dħul-Ħruġ
Il-Kunsill adotta r-Regolament għal Sistema ta' Dħul/Ħruġ f'Novembru 2017.
F'din is-sistema, id-data dwar id-dħul, il-ħruġ u ċ-ċaħda tad-dħul ta ' ċittadini mhux tal-UE li jaqsmu l-fruntieri esterni taż-żona Schengen huma reġistrati.
Is-sistema tad-dħul/ħruġ se tikkontribwixxi għal:
- kontrolli tal-fruntieri aktar mgħaġġla u aħjar billi tikkalkula awtomatikament it-tul tas-soġġorn ta' kull vjaġġatur
- waħda sistematika u affidabbli identifikazzjoni tat-tul tal-permanenza ta' dawk li jonqsu
- sigurtà interna akbar u l-ġlieda kontra t-terroriżmu u kriminalità serja oħra b'mod aktar effettiv billi l-awtoritajiet tal-infurzar tal-liġi jingħataw aċċess għad-dejta tal-istorja tal-ivvjaġġar
Is-sistema l-ġdida se tinbena mill-eu-LISA, b'kollaborazzjoni mal-Istati Membri, u hija mistennija li jintużaw sa mhux aktar tard mill-2022 jistgħu jittieħdu.
- Sistema ta’ dħul/ħruġ: adozzjoni finali mill-Kunsill (stqarrija għall-istampa, 20/11/2017)
- Skeda ta' fatti dwar is-Sistema ta' Dħul/Ħruġ (Kummissjoni Ewropea)
Sistema Ewropea ta' Informazzjoni u Awtorizzazzjoni għall-Ivvjaġġar (ETIAS)
Il-Kunsill adotta r-regolament Sistema Ewropea ta' Informazzjoni u Awtorizzazzjoni għall-Ivvjaġġar (ETIAS) ġie stabbilit fil-5 ta’ Settembru 2018.
L-ETIAS se tintuża biex kontrolli minn qabel fuq vjaġġaturi eżentati mill-viża u, jekk ikun meħtieġ, li jirrifjutawhom awtorizzazzjoni għall-ivvjaġġar. Mhux se jkun differenti ħafna mis-sistemi eżistenti fl-Istati Uniti, il-Kanada u l-Awstralja, fost oħrajn.
L-Etias se jkunu numerużi benefiċċji offerta, inkluż:
- sigurtà aħjar tal-patrija
- prevenzjoni aħjar tal-migrazzjoni illegali
- inqas riskji għas-saħħa pubblika u inqas dewmien fil-qsim tal-fruntieri
Eu-LISA se tiżviluppa l-ETIAS. Din l-aġenzija tal-UE tamministra sistemi tal-IT fuq skala kbira fiż-żona tal-libertà, is-sigurtà u l-ġustizzja. L-għan huwa d-dehra Etias 2022 biex tkun tista' tuża.
- Skeda ta' fatti dwar l-ETIAS (Kummissjoni Ewropea)
- Sistema Ewropea ta' Informazzjoni u Awtorizzazzjoni għall-Ivvjaġġar (ETIAS): Il-Kunsill jadotta regolament (stqarrija għall-istampa, 05/09/2018)
Sors: Consilium.europa.eu – artikolu ppubblikat fil-21-03-2021
