Regerings regoor die EU ruil inligting uit deur grootskaalse IT-stelsels om burgers in Europa te beskerm, misdaad te beveg en grense te beveilig. Die EU het hierdie IT-stelsels opgestel en werk tans daaraan om dit te verbeter en nuwe IT-stelsels op te stel.
Vir die uitreiking van Schengen-visums drie stelsels is belangrik:
- Schengen-inligtingstelsel (SIS)
- Visuminligtingstelsel (VIS)
- Toegang-uitgang-stelsel
vir visumvrygestelde reisigers na het Schengen gebied die Europese reisinligting- en -magtigingstelsel (ETIAS) sal vanaf 2022 'n belangrike rol speel.
Schengen-inligtingstelsel (SIS)
Owerhede regoor die EU gebruik die Schengen-inligtingstelsel (SIS) om in te gaan of te raadpleeg waarskuwings van gesoek of ontbreek persone en voorwerpe. Die owerhede het die stelsel, wat meer as 80 miljoen waarskuwings bevat, meer as 2017 miljard keer in 5 geraadpleeg.
Die SIS bevat ook instruksies aan owerhede oor hoe hulle kan reageer wanneer 'n persoon of voorwerp teëgekom word, soos:
- die arrestasie van 'n gesoekte persoon
- die beskerming van 'n kwesbare vermiste persoon
- die beslaglegging op 'n onwettige of gesteelde voorwerp
In Desember 2016 het die Kommissie voorstelle aan versterking van die SIS. Die doel is om die stelsel op te gradeer en nuwe kategorieë waarskuwings bekend te stel.
Die Raad het die Kommissievoorstelle in November 2018 aanvaar formeel aangeneem. Die opgegradeerde Schengen-inligtingstelsel sal na verwagting beskikbaar wees in 2021 volledig ingeskryf is.
- Schengen-inligtingstelsel: Raad aanvaar nuwe reëls vir 'n veiliger EU (persverklaring, 19/11/2018)
- Schengen-inligtingstelsel (Europese Kommissie)
Visuminligtingstelsel (VIS)
Die Visa-inligtingstelsel, wat sedert 2011 in werking is, is 'n databasis wat die prosedure vir visums vir kort verblyf gefasiliteer.
Hierdie stelsel help visum-, grens-, asiel- en migrasie-owerhede met die beheer van derdelandsburgers wat 'n kortverblyfvisum benodig om na die Schengen-gebied te reis. Owerhede kan die VIS gebruik vir biometriese passing om individue te identifiseer en identiteitsdiefstal of bedrog te voorkom.
As gevolg van veranderende migrasie- en sekuriteitsuitdagings, werk die EU daaraan om die stelsel te verbeter. Doelwitte is:
- die prosedure vir kortverblyfvisums selfs veiliger maak
- visums vir lang verblyf en verblyfpermitte in dieselfde databasis
- interoperabiliteit tussen die VIS en ander relevante EU-stelsels en databasisse
Op 8 Desember 2020 het die Raad en die Europese Parlement 'n voorlopige ooreenkoms bereik oor die hoofelemente van die nuwe VIS-regulasie.
Toegang-uitgang-stelsel
Die Raad het in November 2017 die Regulasie vir 'n Toegang/Uitreisstelsel aanvaar.
In hierdie stelsel, die data oor toegang, uitgang en weiering van toegang van nie-EU-burgers wat die buitegrense oorsteek van die Schengen-gebied geregistreer is.
Die in-/uitgangstelsel sal bydra tot:
- vinniger en beter grensbeheer deur elke reisiger se verblyftydperk outomaties te bereken
- 'n sistematiese en betroubare een identifikasie van lengte van verblyf oorblyers
- groter interne veiligheid en die bekamping van terrorisme en ander ernstige misdaad meer effektief deur wetstoepassingsowerhede toegang te gee tot reisgeskiedenisdata
Die nuwe stelsel sal gebou word deur eu-LISA, in samewerking met die lidlande, en sal na verwagting op die laatste in gebruik teen 2022 geneem kan word.
- Toegang/uitreisstelsel: finale aanvaarding deur die Raad (persverklaring, 20/11/2017)
- Feiteblad oor die Toegang/Uitreisstelsel (Europese Kommissie)
Europese reisinligting- en magtigingstelsel (ETIAS)
Die Raad het die regulasie aanvaar Europese reisinligting- en magtigingstelsel (ETIAS) is op 5 September 2018 gestig.
Die ETIAS sal gebruik word om voorafkontroles op visumvrygestelde reisigers en, indien nodig, om hulle 'n reismagtiging te weier. Dit sal nie veel verskil van die bestaande stelsels in onder meer die VSA, Kanada en Australië nie.
Die Etias sal talryk wees voordele aanbod, insluitend:
- beter binnelandse veiligheid
- beter voorkoming van onwettige migrasie
- minder risiko's vir openbare gesondheid en minder vertragings by grensoorgange
Eu-LISA sal die ETIAS ontwikkel. Hierdie EU-agentskap bestuur grootskaalse IT-stelsels op die gebied van vryheid, sekuriteit en geregtigheid. Die doel is die Etias-voorkoms 2022 te kan gebruik.
- Feiteblad oor die ETIAS (Europese Kommissie)
- Europese Reisinligting- en Magtigingstelsel (ETIAS): Raad neem regulasie aan (persverklaring, 05/09/2018)
Bron: Consilium.europa.eu – artikel geplaas op 21-03-2021
